Fort 44 Tonie - wydobycie kopuły pancernej

Awatar użytkownika
Darula
Mistrz
Posty: 9088
Rejestracja: 2008-12-21, 17:38
Lokalizacja: Kraków
Kontakt:

Fort 44 Tonie - wydobycie kopuły pancernej

Post autor: Darula »

W sobotę 21 marca 2009 roku członkowie "Rawelinu" za zgodą i pełną aprobatą J.Leśniewicza z Fundacji Aktywnej Ochrony Zabytków Techniki i Dziedzictwa Kulturowego "Janus" i Wojewódzkiego Małopolskiego Konserwatora Zabytków J. Janczykowskiego podjęło próbę wydobycia kopuły pancernej, jaka jest zakopana na zapolu fortu 44 Tonie Twierdzy Kraków. Kopuła pancerna pochodzi z tradytora koszar szyjowych, została wysadzona w latach 40 i przygotowana do wywiezienia. Pierwszy etap prac polegał na na odsłonięciu kopuły pancernej i przygotowanie jej do podniesienia i przeniesienia w miejsce, gdzie będzie eksponowana.

Przez wiele lat wiadomo było, że jest... pod koniec XXw. deszcz wypłukał ziemie i odsłonił fragmencik. Działania "partyzanckie" pozwoliły na odsłonieciu wiekszego kawałeczka do zarysu otworu obserwacyjnego. Dopiero w roku 2008 odsłonieto wiekszy fragment... Kopuła leży "masłem do dołu" i jest wypełniona ziemią... ale czy tylko ziemią. Zachęcająco wyglądał też pagórek u stóp którego leży pancerz. Niestety kryje współczesne szambo :-/
Przypomnę, że w latach 40` Niemcy na forcie wysadzili część pancerzy (z tradytora, z której pochodzi kopuła odstrzelono wszystkie) celem pozyskania cennego surowca. Czy jednak wszystko zostało wywiezione z fortu? Chyba nie, czego dowodem jest "powód" naszej akcji.

W Twierdzy Kraków są trzy takie pancerze, lecz każdy innego typu i kształtu. Pierwszy to kopuła pancerna zamontowana na schronie bojowym fortu Krępak (Bielany), przeznaczona dla dwóch ckm - zamontowana w roku 1912/14. Niestety górna część została wycięta palnikami w latach 60/70. Reprezentowała ona najnowszy model pancerza swojej klasy. Na forcie 44 Tonie zamontowano dwa tego typu pancerze. Fort został zmodernizowany w latach 1902-1909 - kopuły należały do wczesnych elementów pancernych tej kategorii. Jedna z nich została zamontowana na schronie-podwalni pogotowia piechoty. Wysadzona ze stanowiska przetrwała na wale i można ją podziwiać. Wewnątrz na powierzchni pancerza umieszczono sygnaturę FB4. Druga kopuła (zakopana) była zainstalowana na tradytorze artyleryjskim. Reprezentuje zbliżony, lecz inny typ: o nieco mniejszych rozmiarach. Jej zadaniem była osłona stanowiska kierowania ogniem dział tradytora, nie można wykluczyć, że była także wyposażona w broń maszynową. Od czoła posiada jeden rozglifiony otwór obserwacyjny, ale czy bojowy (wymiary wewnetrzne kopuły to ok. 160 cm x 110cm i 100 cm wysokości) i trzy mniejsze szczeliny obserwacyjne - dwie na bokach i jedna na tylnej scianie.

Znane są plany tradytora artyleryjskiego z innej części Twierdzy, który nie został zrealizowany - miał być wyposażony w kopułę kierowania ogniem dział … może taką samą jaką skrywała ziemia.


Obrazek
Obrazek
Fragment niezrealizowanego planu tradytora z kopułą obserwacyjną.

Kilka zdjęć z akcji 8-) Więcej na www.rawelin.org :idea:
Załączniki
14.jpg
14.jpg (55.02 KiB) Przejrzano 5600 razy
13.jpg
13.jpg (51.38 KiB) Przejrzano 5600 razy
12.jpg
12.jpg (68.87 KiB) Przejrzano 5600 razy
11.jpg
11.jpg (64.84 KiB) Przejrzano 5600 razy
10.jpg
10.jpg (52.18 KiB) Przejrzano 5600 razy
09.jpg
09.jpg (45.52 KiB) Przejrzano 5600 razy
08.jpg
08.jpg (66.54 KiB) Przejrzano 5600 razy
07.jpg
07.jpg (66.9 KiB) Przejrzano 5600 razy
06.jpg
06.jpg (59.82 KiB) Przejrzano 5600 razy
05.jpg
05.jpg (70.79 KiB) Przejrzano 5600 razy
04.jpg
04.jpg (69.25 KiB) Przejrzano 5600 razy
03.jpg
03.jpg (68.89 KiB) Przejrzano 5600 razy
02.jpg
02.jpg (65.83 KiB) Przejrzano 5600 razy
01.jpg
01.jpg (75.26 KiB) Przejrzano 5600 razy
Człowiek zniesie wszystko prócz jajka.
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
Awatar użytkownika
Łukasz
Ekspert
Posty: 2526
Rejestracja: 2009-01-02, 16:00
Lokalizacja: Kressendorf

Post autor: Łukasz »

Klasa :-D

poza tym pytanko 8-)

Co autor miał na myśli pisząc:

"To dopiero początek prac „Rawelinu” w Forcie Tonie..."

Czy chodzi o prace jeszcze związane z kopułą + badanie studni czy szykuje się coś jeszcze ?
Awatar użytkownika
Darula
Mistrz
Posty: 9088
Rejestracja: 2008-12-21, 17:38
Lokalizacja: Kraków
Kontakt:

Post autor: Darula »

8-)


Autor --> Jenny
........................................................wiecej na www.rawelin.org
Ostatnio zmieniony 2009-03-31, 13:49 przez Darula, łącznie zmieniany 1 raz.
Człowiek zniesie wszystko prócz jajka.
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
Jenny

Post autor: Jenny »

Ja myślę, że ta kopułka to nie jest ostatnia akcja w forcie. Bo Lipton by się zapłakał :-) :->
Awatar użytkownika
lipton
Ekspert
Posty: 2572
Rejestracja: 2008-12-29, 16:17
Lokalizacja: Nova Sandecz

Post autor: lipton »

Właśnie :mrgreen:
Polka na erkaem i granaty... Orkiestra tusz!
Awatar użytkownika
Darula
Mistrz
Posty: 9088
Rejestracja: 2008-12-21, 17:38
Lokalizacja: Kraków
Kontakt:

Post autor: Darula »

Pogrzebałem, popytałem...... i mam kilka rysunków kopuł podobnego typu. Konstrukcja głównego otworu wskazuje, że mógł on też sluzyć celom bojowym, a nie tylko obseracyjnym. Następnym razem trzeba sprawdzić stanowisko tradytora... a moze ta kopuła nie pasuje??? :mrgreen: Taki mały żart :-P Ale czy w podłodze stanowiska nie ma śladu mocowania "kolumny" ckm?
Człowiek zniesie wszystko prócz jajka.
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
Awatar użytkownika
CoVoX
Użytkownik
Posty: 186
Rejestracja: 2009-01-01, 12:02
Lokalizacja: Kraków
Kontakt:

Post autor: CoVoX »

Widzę, że ominęła mnie nie lada atrakcja!
Wasze doświadczenie zdobyte przy odkopywaniu kopuły na pewno przyda się przy OT-Z ;-)

P.S.
Dziękuję wszystkim za życzenia urodzinowe - niestety przez miesiąc byłem off-line, więc otrzymałem je dopiero teraz...
Awatar użytkownika
lipton
Ekspert
Posty: 2572
Rejestracja: 2008-12-29, 16:17
Lokalizacja: Nova Sandecz

Post autor: lipton »

100 lat, 100 lat!!! :-)

już ostrze sobie zęby na tego OTZ 8-)
Polka na erkaem i granaty... Orkiestra tusz!
Awatar użytkownika
Darula
Mistrz
Posty: 9088
Rejestracja: 2008-12-21, 17:38
Lokalizacja: Kraków
Kontakt:

Post autor: Darula »

Kilka wariantów - czy mogło to tak wyglądać? Trzeba jeszcze raz zobaczyc stanowisko kopuły na tradytorze.
Załączniki
kol3.jpg
kol3.jpg (43.18 KiB) Przejrzano 5482 razy
kol1.jpg
kol1.jpg (58.13 KiB) Przejrzano 5482 razy
kol2.jpg
kol2.jpg (53.48 KiB) Przejrzano 5482 razy
Człowiek zniesie wszystko prócz jajka.
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
Shiman
Ekspert
Posty: 3332
Rejestracja: 2008-12-30, 20:05
Lokalizacja: KR

Post autor: Shiman »

Nie sadzisz jednak ze jest ona za mała na lawete ckm? Jak niby miałby strzelać i kierować ogniem żołnierz ze środka kiedy lufa zajmowałaby mu cały otwór obserwacyjny?

Moim zdaniem to jest kopuła obserwacyjna.
Awatar użytkownika
Darula
Mistrz
Posty: 9088
Rejestracja: 2008-12-21, 17:38
Lokalizacja: Kraków
Kontakt:

Post autor: Darula »

Wielkość otworu i zewnetrzny kształt w tej kopule jest zblizony do otworów kopuły na wale czołowym, która bez wątpienia była przeznaczona na ckm. Na miejscu trzeba sprawdzic znając wymiary Schwarzlose M.7/12. Ten karabin wcale nie był jakims gigantem jak sie wydaje, zakładając że lufa z chłodnicą była maksymalnie wsunieta w otwór strzelnicy, powinno wystarczyć miejsca na obsługę.
Ma może ktos wymiary Schwarzlose-go?
Człowiek zniesie wszystko prócz jajka.
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
Shiman
Ekspert
Posty: 3332
Rejestracja: 2008-12-30, 20:05
Lokalizacja: KR

Post autor: Shiman »

lufa z komorą nabojową - 530 mm,

Trzeba zobaczyc w serii Idzikowskiego - tam jeden z numerów poswiecony byl Szwarzlozemu
Awatar użytkownika
Darula
Mistrz
Posty: 9088
Rejestracja: 2008-12-21, 17:38
Lokalizacja: Kraków
Kontakt:

Post autor: Darula »

Sprawdziłem w wydawnictwie Tomka Idzikowskiego... instrukcja bez wymiarów :cry: . Znalazłem w necie instrukcje, jak zrobić sobie takiego szpeja z drewna :-P
Człowiek zniesie wszystko prócz jajka.
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
FS
Początkujący
Posty: 70
Rejestracja: 2009-04-28, 10:33
Lokalizacja: Kraków

Post autor: FS »

W "Tymczasowej Instrukcji" z 1917 roku, traktującej o pancerzach przewoźnych stosowanych w fortyfikacji polowej, można znaleźć wymiary minimalnego stanowiska dla k.m. Schwarzlose pod pancerzem.

Na rysunku poniżej - pancerz w wersji lekkiej (odporny na odłamki) o wewnętrznej średnicy 1 m.

FS
Załączniki
MG_feld.jpg
MG_feld.jpg (35.49 KiB) Przejrzano 5496 razy
Awatar użytkownika
lipton
Ekspert
Posty: 2572
Rejestracja: 2008-12-29, 16:17
Lokalizacja: Nova Sandecz

Post autor: lipton »

FS, jestem chyba największym laikiem w kwestii Twierdzy: Twój rysunek odnosi się także do tej odkopanej w Toniach kopuły?
Polka na erkaem i granaty... Orkiestra tusz!
Zablokowany