Przedmoście Warszawa
: 2010-11-17, 09:56
Przesunięcie granic III Rzeszy w 1939r spowodowało pozostawienie większości istniejących umocnień niemieckich na głębokich tyłach i utratę ich znaczenia. Dlatego już w październiku 1939 powstała koncepcja utworzenia linii obronnej opartej o Prusy Wschodnie oraz linię rzek Narew – Wisła – San. W styczniu 1940 ustalono jej przebieg: miała prowadzić zachodnimi brzegami rzek, a w miejscu ważniejszych przepraw tworzyć tzw. przedmościa.
Jednym z nich było Przedmoście Warszawa usytuowane na dalekich przedpolach Pragi, które osłaniało mosty na Wiśle i Narwi. Na odcinku długości ok. 60 km planowano wzniesienie ponad 80 schronów. Niemieckie plany zakładały budowę tradytorów do ognia bocznego typu Regelbau 514, obiektów kierowania ogniem artylerii z kazamatą flankującą typu Regelbau 120a i bez kazamaty typu Regelbau 120b, schronów biernych typu Regelbau 501 dla jednej drużyny piechoty każdy oraz wielu mniejszych obiektów drewniano-ziemnych lub z blachy falistej. Prace nad budową umocnień rozpoczęły się już jesienią 1940 od przygotowania dróg dojazdowych do planowanych obiektów, natomiast w marcu następnego roku rozpoczęto budowę schronów. W niektórych miejscach umocnienia pokrywały się z linią fortyfikacji z 1915 roku. W Wiązownie i Zakręcie w skład nowych pozycji włączono zachowane obiekty z czasów I wojny światowej. Niemcy wykorzystali także niektóre obiekty wybudowane w okresie międzywojennym na terenie poligonu między Zielonką a Wesołą.
14 maja tego samego roku nadszedł rozkaz o ich wstrzymaniu w związku z planowanym atakiem na Związek Radziecki. Dokończone zostały jedynie najbardziej zaawansowane prace. Do lata 1941 Niemcom udało się wybudować na przedmościu 11 lub 12 obiektów Regelbau 514, 4 obiekty Regelbau 120a, 1 obiekt Regelbau 120b, 1 obiekt Regelbau 501, 3 fundamenty i kilkanaście wykopów pod nieukończone obiekty oraz kilkadziesiąt mniejszych obiektów drewniano-ziemnych lub z blachy falistej. Do końca 1942 roku wszystkie zgromadzone materiały do budowy umocnień zostały wysłane na budowę Wału Atlantyckiego.
Do wznowienia prac przystąpiono dopiero w 1944, kiedy oddziały niemieckie w pośpiechu zaczęły wycofywać się pod naporem armii radzieckiej. Prace fortyfikacyjne wykonywali saperzy i żołnierze jednostek wartowniczych obsadzających przyczółek z wykorzystaniem miejscowej ludności. Wykonano wówczas rowy przeciwczołgowe i transzeje oraz postawiono zapory przeciwczołgowe. Nie zdołano jednak dokończyć wszystkich zaplanowanych prac.
Pohulanka - Regelbau 120a
(warto przeczytać -> Tajemnice Pohulanki
Schron obserwatora artylerii z kopułą pancerną i kazamatą flankującą dla jednego karabinu maszynowego. Jeden z najcięższych elementów wybudowanych przez Niemców na Przedmościu Warszawskim. Grubość jego żelbetowych ścian i stropu wzmocnionego stalowymi belkami wynosiła 2 m. Schron wyposażony był w śluzę gazową, kazamatę flankującą ckm obrony wejścia, pomieszczenia załogi, pomieszczenie map, pomieszczenie gospodarcze oraz pomieszczenie obserwatora artylerii (kopuła z peryskopem). Obiekt posiadał dwie strzelnice osłonięte pancernymi płytami stalowymi. Pierwsza z nich, typu 483P2 (oznaczenie niem. Gewehrschartenverschluss 483P2) znajdowała się w schodkowej kazamacie flankującej, z której można było ostrzeliwać przedpole. Druga płyta pancerna, typu 57P8 (Gewehrschartenverschluss 57P8), znajdowała się w strzelnicy obrony wejścia. Na szycie znajdowała się pancerna kopuła obserwacyjna typu 441P01 (Panzer-Turm fĂźr Artillerie Beobachtung 441P01) o średnicy 1,5 m i grubości pancerza 250 mm, w której znajdowały się cztery otwory na peryskopy boczne oraz górny otwór dla głównego obrotowego peryskopu. Obserwator znajdujący się w kopule miał bezpośrednią łączność ze znajdującym się obok pomieszczeniem dla map, gdzie znajdowała się centrala kierowania ogniem artylerii. Dodatkowe wyposażenie schronu składało się z piecyka węglowego, filtru powietrza i dziewięciu prycz dla załogi. Pomiędzy pomieszczeniami znajdowały się stalowe, gazoszczelne drzwi, zaś główne wejście zabezpieczała przeciw szturmowa krata typu 491P1 (GittertĂźr fĂźr Zugänge 491P2). Ponadto, w kazamacie flankującej znajdowało się wyjście ewakuacyjne.
Jednym z nich było Przedmoście Warszawa usytuowane na dalekich przedpolach Pragi, które osłaniało mosty na Wiśle i Narwi. Na odcinku długości ok. 60 km planowano wzniesienie ponad 80 schronów. Niemieckie plany zakładały budowę tradytorów do ognia bocznego typu Regelbau 514, obiektów kierowania ogniem artylerii z kazamatą flankującą typu Regelbau 120a i bez kazamaty typu Regelbau 120b, schronów biernych typu Regelbau 501 dla jednej drużyny piechoty każdy oraz wielu mniejszych obiektów drewniano-ziemnych lub z blachy falistej. Prace nad budową umocnień rozpoczęły się już jesienią 1940 od przygotowania dróg dojazdowych do planowanych obiektów, natomiast w marcu następnego roku rozpoczęto budowę schronów. W niektórych miejscach umocnienia pokrywały się z linią fortyfikacji z 1915 roku. W Wiązownie i Zakręcie w skład nowych pozycji włączono zachowane obiekty z czasów I wojny światowej. Niemcy wykorzystali także niektóre obiekty wybudowane w okresie międzywojennym na terenie poligonu między Zielonką a Wesołą.
14 maja tego samego roku nadszedł rozkaz o ich wstrzymaniu w związku z planowanym atakiem na Związek Radziecki. Dokończone zostały jedynie najbardziej zaawansowane prace. Do lata 1941 Niemcom udało się wybudować na przedmościu 11 lub 12 obiektów Regelbau 514, 4 obiekty Regelbau 120a, 1 obiekt Regelbau 120b, 1 obiekt Regelbau 501, 3 fundamenty i kilkanaście wykopów pod nieukończone obiekty oraz kilkadziesiąt mniejszych obiektów drewniano-ziemnych lub z blachy falistej. Do końca 1942 roku wszystkie zgromadzone materiały do budowy umocnień zostały wysłane na budowę Wału Atlantyckiego.
Do wznowienia prac przystąpiono dopiero w 1944, kiedy oddziały niemieckie w pośpiechu zaczęły wycofywać się pod naporem armii radzieckiej. Prace fortyfikacyjne wykonywali saperzy i żołnierze jednostek wartowniczych obsadzających przyczółek z wykorzystaniem miejscowej ludności. Wykonano wówczas rowy przeciwczołgowe i transzeje oraz postawiono zapory przeciwczołgowe. Nie zdołano jednak dokończyć wszystkich zaplanowanych prac.
Pohulanka - Regelbau 120a
(warto przeczytać -> Tajemnice Pohulanki
Schron obserwatora artylerii z kopułą pancerną i kazamatą flankującą dla jednego karabinu maszynowego. Jeden z najcięższych elementów wybudowanych przez Niemców na Przedmościu Warszawskim. Grubość jego żelbetowych ścian i stropu wzmocnionego stalowymi belkami wynosiła 2 m. Schron wyposażony był w śluzę gazową, kazamatę flankującą ckm obrony wejścia, pomieszczenia załogi, pomieszczenie map, pomieszczenie gospodarcze oraz pomieszczenie obserwatora artylerii (kopuła z peryskopem). Obiekt posiadał dwie strzelnice osłonięte pancernymi płytami stalowymi. Pierwsza z nich, typu 483P2 (oznaczenie niem. Gewehrschartenverschluss 483P2) znajdowała się w schodkowej kazamacie flankującej, z której można było ostrzeliwać przedpole. Druga płyta pancerna, typu 57P8 (Gewehrschartenverschluss 57P8), znajdowała się w strzelnicy obrony wejścia. Na szycie znajdowała się pancerna kopuła obserwacyjna typu 441P01 (Panzer-Turm fĂźr Artillerie Beobachtung 441P01) o średnicy 1,5 m i grubości pancerza 250 mm, w której znajdowały się cztery otwory na peryskopy boczne oraz górny otwór dla głównego obrotowego peryskopu. Obserwator znajdujący się w kopule miał bezpośrednią łączność ze znajdującym się obok pomieszczeniem dla map, gdzie znajdowała się centrala kierowania ogniem artylerii. Dodatkowe wyposażenie schronu składało się z piecyka węglowego, filtru powietrza i dziewięciu prycz dla załogi. Pomiędzy pomieszczeniami znajdowały się stalowe, gazoszczelne drzwi, zaś główne wejście zabezpieczała przeciw szturmowa krata typu 491P1 (GittertĂźr fĂźr Zugänge 491P2). Ponadto, w kazamacie flankującej znajdowało się wyjście ewakuacyjne.